124
Deilan mikla
henni. Knox varð hvorki numinn frá sannfæring sinni með smjaður-
yrðum og blíð-mælum, né hótunum og hörkubrögðum. Drotningin
ákærði hann um trúvillu; hún hélt því fram að hann hefði eggjað
fólkið á að taka trú, sem fyrirboðin væri af ríkinu og lögum landsins;
hefði hann þannig brotið bæði Guðs og manna lög og hindrað þegna
[171]
ríkisins frá því að hlýða stjórnendunum. Þessu svaraði Knox þannig:
“
Með því að rétt trúarbrögð eiga ekki uppruna sinn að rekja
til veraldlegra yfirvalda né stjórnenda, heldur frá Guði almáttugum
einum saman, þá eru þegnarnir ekki skyldugir að binda trúarbragða
skoðanir sínar við fyrir-skipanir þeirra. Því það er sannleikur sem
hægt er að sýna að einmitt stjórnendurnir eru oft ófróðastir í mál-
efnum hinna sönnu trúarbragða Guðs. Ef alt sæði Abrahams hefði
haft trú Faraós, hvar væru þá trúarbrögð heimsins þann dag í dag?
Viljið þér segja mér það frú mín góð? Af þessu getið þér séð það,
kæra drotning, að þegnarnir eiga ekki ávalt að fylgja þeirri trú, sem
yfir-völdin skipa þeim að fylgja, þótt þeir í öðrum efnum eigi að
hlýða þeim, þar sem um veraldleg lög er að ræða”.
Maria drotning svaraði og sagði: “Þér þýðið kenningar ritningar-
innar á einn veg og hinir rómversku klerk-ar þýða þær á annan veg;
hvorum á eg að trúa og hvora á eg að dæma? “
“
Þér eigið að trúa Guði”, svaraði siðabótamaðurinn. “Hann talar
skýrt og skiljanlega í orði sínu; og þegar um eitthvað er að ræða,
sem Guðs orð minnist ekki á, skuluð þér hvorugum trúa. Guðs orð er
auðskilið og greinilegt; og sé um nokkum dulleik að ræða á nokkrum
stað, þá skýrir heilagur andi það þeim mun betur á öðrum stöðum,
og hann er aldrei ósamkvæmur sjálfum sér. Þess vegna getur ekki
verið um neitt að villast nema fyrir þeim sem gera það af ásettu ráði
og þrákelkni að halda áfram í fá-vizkunni”.
Þannig fórust hinum hugrakka siðabótamanni orð, þar sem hann
svo að segja horfðist í augu við dauðann frammi fyrir sjálfri drotn-
ingunni, og með þessum óbil-andi kjarki hélt hann fast við skoðun
sína og barðist bar-áttu hins góða málefnis með stöðugu bænahaldi,
þangað til Skotland var frelsað frá páfavaldmu.
Á Englandi var það þannig að þegar því var lýst yfir að ríkiskirkj-
an skyldi vera mótmælendakirkja, þá mink-uðu ofsóknirnar, en þær
lögðust þó ekki niður. Margar af kenningum rómversku kirkjunnar
Laing, “Verk John Knox”, 2. bindi, 281. bls., útgefið 1895.
