72
Deilan mikla
Tetzel hét sá er af yfirvöldunum var til þess útvalinn að selja
syndalausnir á Þýzkalandi. Með sterkri ósvífni lýsti hann yfir og
boðaði hina mestu óhæfu og lýgi. Hann sagði undrasögur af öllu
tagi til þess að afvegaleiða auð-trúa og hjátrúarfullan lýð.
Þegar Tetzel kom til borgar eða bæjar, sendi hann mann á undan
sér sem átti að boða komu hans á þennan hátt: “Náð Guðs og hins
heilaga föður (páfans) er við borgarhlið yðar”. Og fólkið fagnaði
þessum guðlastandi hræsnara, eins og þar kæmi Guð sjálfur frá himn-
um ofan. Hin óguðlega verzlun var hafin í kirkjunni; Tetzel fór upp í
prédikunarstólinn og lofaði syndakvittanir sem hina mestu náðargjöf
Guðs. Hann lýsti því yfir að með fyrir- gefningar vottorðum sínum
[105]
gæti hann fyrirgefið allar syndir þeirra sem kaupa vildu, ekki ein-
ungis þær syndir sem þegar væru drýgðar, heldur gætu menn keypt
fyrir-gefning þeirra synda sem þeir framvegis hefðu tilhneig-ing
til og drýgðu, ef þeir aðeins vildu greiða nógu hátt verð fyrir þær;
og hann bætti því við að jafnvel “iðrun væri ekki nauðsynleg”.
Og hann fór lengra en þetta; hann fullvissaði tilheyrendur sína um
að hann gæti ekki einungis selt syndafyrirgefningar hinum lifandi,
heldur einnig þeim dánu. Á því augnabliki sem peningarnir kæmu
í syndalausnar kistuna, losnaði sú sál sem féð væri greitt fyrir, úr
hreinsunareldinum og liði frjáls og frí upp í bústað himinsælunnar.
Syndakvittunar kenningunni hafði verið mótmælt af lærðum
mönnum og guðræknum í Rómaborg, og þeir voru margir sem enga
trú höfðu á þessum staðhæfingum svo ósvífnar sem þær voru og
gagnstæðar allri skynsemi og opinberun. Enginn prestur þorði að
bera fram mót-mæli gegn þessari guðlausu verzlun; en hugir manna
voru farnir að vakna til óróleika og efasemda og margir voru þeir
sem spurðu sín á milli í einlægni hvort það væri mögulegt að Guð
vekti ekki upp einhvern til þess að hreinsa kirkju hans og afmá þessa
vanhelgun.
Lúter var enn fastheldinn við páfatrúna; en hann fyltist heilagri
vandlætingu og óútmálanlegri gremju yfir þeirri svívirðilegu verzlun
og því óheyrða guðlasti, sem syndakvittunin hafði í för með sér.
Margir í hans eiginn söfnuði höfðu keypt syndakvittanir og þeir
fóru brátt að koma til prestsins síns og gera játningar um ýmsar
D’Aubigné, 3. bók, 1. kap.
Sjá Hagenbach: Siðabótasaga, 1. b., 96. bls.
