Lúter yfirgefur Rómversku kirkjuna
73
syndir, sem þeir höfðu drýgt, og biðja hann um kvittanir fyrir þeim;
ekki fyrir þá sök að þeir iðruðust og vildu bæta ráð sitt, heldur vegna
kenninga þeirra sem syndakvittunar söluna hafði með höndum. Lúter
neitaði þeim um syndakvittun og varaði þá við því að nema með því
móti að þeir iðruðust og bættu ráð sitt, hlytu þeir að farast í syndum
sínum. Þeir fóru þá með skelfingu til Tetzels með þær klaganir að
prestur þeirra neitaði að leysa þá frá syndum og sumir kröfðust þess
með harðri hendi að hann fengi þeim peningana til baka. Tetzel varð
æfareið- ur; hann formælti svo að aldrei hafði neitt slíkt heyrst fyr; lét
[106]
kveikja bál á almennum stað og lýsti því yfir að hann hefði “fengið
skipun frá páfanum að brenna alla vantrúarmenn, sem dirfðust að
setja sig upp á móti hans allra helgasta vilja og settu stein í veg
syndakvittan-anna”.
Nú kom Lúter óhikað fram og hóf starf sitt fyrir sannleikann.
Hann prédikaði í kirkjunni með þrumandi orðum og varaði menn
við þessum villukenningum. Hann útmálaði fyrir fólkinu viður-
stygðareðli syndarinnar og sýndi fram á hversu ómögulegt það er
fyrir mennina að minka sektir sínar eða leysa sjálfa sig frá synda-
hegningu. Ekkert nema iðrun syndanna gagnvart Guði og trúin á
Krist til þess að afplána þær getur frelsað mennina. Náð Krists verð-
ur ekki keypt fyrir fé; hún er gjöf til trúaðra manna. Hann ráðlagði
fólkinu að kaupa ekki syndakvitt-anir, heldur snúa sér í trú til hins
krossfesta frelsara. Hann sagði sína eigin sorgarsögu, þegar hann
leitaði sálu sinni friðar með alls konar pintingum og niðurlæging
og fullvissaði áheyrendur sína um það að einungis með því að snúa
huganum frá sjálfum sér og til Krists í einlægri trú og með óbilandi
trausti, hefði hann öðlast frið og gleði.
Þegar Tetzel hélt áfram verzlun sinni og yfirskyns-verkum, ásetti
Lúter sér að koma fram með enn þá sterkari mótmæli gegn þeirri
himinhrópandi svívirðu. Honum veittist bráðlega tækifæri til þess.
Kastalakirkj-an í Wittenberg hafði marga fornhelga menjagripi að
geyma; voru munir þessir á tilteknum helgidögum sýndir almenningi.
Var við það tækifæri veitt full syndakvittun öllum þeim er gengu
í kirkju og játuðu syndir sínar. Þess vegna fylktist fjöldi folks til
kirkjunnar þá dagana. Ein slík aðalhátíð var allraheilagra messa,
og var hún nú í nánd. Daginn áður var Lúter að undirbúa sig með
D’Aubigné, 3. b., 4. kap
